Biography
Como queda definitivamente constatado a través de documentos parroquiales, Juan Navarro el Hispalense, hijo de Rodrigo Navarro y Beatriz Ramírez, nació en Marchena, donde los duques de Arcos tenían la sede principal de su territorio nobiliario. En esta localidad se incorporó en 1549 a la capilla musical privada de los duques como cantor tenor, cuando ejercía el cargo de maestro de capilla Cristóbal de Morales, uno de los grandes polifonistas del Renacimiento.
Tras este período en el área sevillana, Navarro continuó como cantor en Jaén hasta 1553, y, a partir del mes de julio de ese año, en Málaga, donde consta como cantor tenor de la capilla musical. Allí comenzó su carrera de ascenso profesional y se presentó por primera vez a un examen de oposición para cubrir la ración de maestro de capilla que hasta entonces había poseído Cristóbal de Morales. Tras los exámenes y la votación obtuvo este cargo el prestigioso músico Francisco Guerrero, quien tomó posesión el lunes día 2 de abril de 1554. A pesar de no haber obtenido el cargo, Juan Navarro no desapareció de la vida musical malagueña y continuó como cantor tenor sin acceder a la nueva oposición de maestro de capilla, convocada en junio de 1554 ante la renuncia del maestro Guerrero, plaza que fue obtenida por Joan de Cepa. En octubre de 1555 Navarro solicitó una licencia para ausentarse y abandonó definitivamente la ciudad de Málaga. [...]
Works
Psalmi, Hymni ac Magnificat totius anni, secundum ritum Sanctae Romanae Ecclesiae. Recoge: Salmos: Dixit Dominus. Primi toni, a 4v.
Confitebor. Secundi toni, a 4v.
Beatus vir, Tertii toni, a 4v.
Laudate pueri. Quarti toni, a 4v.
Laudate Dominum. Quinti toni, a 4v.
Laetatus sum. Sexti toni, a 4v.
Laudate Jerusalem. Septimi toni, a 4v.
Nisi Dominus. Octavi toni, a 4v.
Domine probasti. Secundi toni. Cum tribus choris, a 4v.
Credidi. Quinti toni, a 4v.
Memento Domine. Tertii toni. Cum tribus choris, a 4v.
In exitu Israel. Tertii toni. Cum tribus choris, a 4v. Himnos: In Adventus Domini: Conditor alme
In Nativitate Domini: Christe Redemptor
In Epiphania Domini: Hostis Herodes
Dominica in Passione: Vexilla Regis
In Octava Paschae: Ad coenam
In Ascensione Domini: Jesu nostra
In festo Pentecostes: Veni Creator
In festo Trinitatis: O lux beata
In festo Corporis Christi: Pange lingua
In festo Virgine Mariae: Ave maris stella
In Cathedra S. Petri: Quodcumque vinclis
In festo Sancti Crucis: Vexilla Regis
In Nativitate Sancti Joannes Baptista: Ut queant laxis
In festo apostolorum Petri et Pauli: Aurea luce
In festo Sancta Mariae Magdalena: Lauda mater
In festo Transfigurationis: Quicumque Christum
In festo S. Michaelis: Tibi Christe
In festo omnium Sanctorum: Christe Redemptor
Commune apostolorum: Exsultet caelum
De Apostolorum in tempore Paschali: Tristes erant
Commune unius martyris: Deus tuorum
Commune plurimorum martyrum: Sanctorum meritis
Commune Confessoris: Iste Confessor
Commune virginum: Jesu Corona, Commune dedicationis Ecclesiae: Urbs beata
Ad Completorium: Te lucis. Magníficat: Primi toni. Magnificat anima, Secundi toni. Magnificat, Tertii toni. Magnificat, Quarti toni
Magnificat, Quinti toni
Magnificat, Sexti toni
Magnificat, Septimi toni
Magnificat, Octavi toni
Magnificat. Himnos: Libro de Polifonía n.º 1 de la Catedral de Ávila: In Epiphania Domini: Crudelis Herodes, a 4v.
In festo conversionis Sancti Pauli: Egregis Doctor, a 4v.
In Cathedra Sancti Petri: Quocumque in orbe, a 4v.
In festo Sancti Gabrielis Archangeli: Christe Sanctorum, a 4v.
In festo Sancti Joseph: Te Joseph, a 4v.
In festo inventionis Sanctae Crucis: Vexilla Regis prodeunt, a 4v.
In festo coronationis Domini: Lauda fidelis, a 4v.
In festo Sancti Joannis Baptistae: Ut queant laxis, a 4v.
In festo Sanctorum Petri et Pauli: Decora lux, a 4v.
Triumphi S. Crucis: Vexilla regis, a 4v.
In festo Sanctae Mariae Magdalenae: Pater superni lumini, a 4v.
In festo Sancti Petri ad Vincula: Miris modis, a 4v.
In festo Transfigurationis: Quincumque Christum queritis, a 4v.
In festo Sanctorum Justi et Pastoris: Ecce Justus, ecce Pastor a 4v.
In festo Santi Raphaelis: Tibi Christe, a 4v.
In festo Sancti Michaelis: Te splendor, a 4v.
In festo Sanctorum Angelorum Custodum: Custodes hominum, a 4v.
In festo Sanctae Teresiae: Regis Supernis, a 4v.
In festo Omnium Sanctorum: Placare Christe, a 4v.
In festo Spectationis Beatae Mariae Virginis: Creator alme, a 4v.
Dominica in Ramis Palmarum: Gloria laus, a 4v.
In festo Ascensionis: Salutis humanae sator, In dir Ascensiones ad Nonam: Rerum Deus, a 4v.
In festo Pentecostes: Veni Creator, a 4v.
In festo Sanctissimae Trinitatis: Iam sol recedit, a 4v.
In festo Sanctissimi Corporis Christi: Pange lingua, a 4v.
Commune apostolorum: Exsultet orbis gaudiis, a 4v.
Commune apostolorum: Tempore Paschali, Tristes erant, a 4v.
In festo unius martyris: Deus tuorum, a 4v.
In festo unius martyris: Deus tuorum, a 4v.
In festo unius martyris: Deus tuorum, a 4v.
In festo pontificis et non pontificis: Iste Confessor, a 4v.
In festo Beatae Mariae Virginis: Ave maris stella, a 4v. Antífonas: Alma Redemptoris mater
Ave Regina caelorum
Regina caeli laetare, Salve vita, dulcedo. Motetes: Ave Regina caelorum, a 5v.
Ave virgo, a 4v.
Beatus es, a 4v.
Cum sublevaret. In Quadragesima, a 4v.
Dicebat Jesus. In Quadragesima, a 4v.
Ductus est Jesus. Fuga ad unisonum, a 5v.
Ecce ascendimus. In Quadragesimae tempus, a 5 v.
Erat Jesus. In Quadragesima, a 4v.
In passionis positus. In Parasceve, a 6v.
Laboravi, a 5v.
Salve Regina, a 4v.
Simile est. In Quadragesima, a 5v.
Vidi aquam, a 4v. Canciones: O mar, o mar fiel de mis ojos. Obras en el Cancionero de Medinaceli: Ay de mi sin ventura, a 4v.
Ay soledad amarga, a 4v.
Ribera el sacro Darro, a 4v.
Siendo míos, a 4v.
Sobre una peña, a 4v.
Vuelve tus claros ojos, a 4v.
Bibliography
R. Mitjana, Estudios sobre algunos músicos españoles del siglo XVI, Madrid, Sucesores de Hernando, 1918
J. B. Elústiza y G. Castrillo Hernández, Antología Musical: Siglo de oro de la música litúrgica de España, Barcelona, 1933
G. Chase, “Juan Navarro Hispalensis and Juan Navarro Gaditanus”, en Musical Quarterly, 31, 2 (1945), págs. 188-192
R. Stevenson, Spanish Cathedral Music in the Golden Age, Berkeley-Los Angeles, University of California Press, 1961
M. Agulló y Cobo, “Documentos para las biografías de músicos de los siglos XVI y XVII”, en Anuario Musical, 25 (1970), págs. 105- 125, y XXVI (1971), págs. 199-213
S. Rubio, Juan Navarro. Psalmi, Hymni, Magnificat [...] ac Antiphonae B. Virginis, El Escorial, Biblioteca La Ciudad de Dios, 1978
P. Aizpurúa, “Juan Navarro en la Catedral de Valladolid”, en Revista de Musicología, 5, 2 (1982), págs. 339-343
M.ª A. Gómez Pintor, Los himnos de Juan Navarro, tesis doctoral, Santiago de Compostela, Universidad, 1993
Juan Navarro: labor compositiva en Castilla y León: estudio analítico de su producción himnódica en Ávila (1565), Valladolid, Sociedad V Centenario del Tratado de Tordesillas, 1994
“Fuentes documentales inéditas sobre la figura del polifonista Juan Navarro el Hispalenses, en Cuadernos de Arte (Granada, Publicaciones de la Universidad), 26 (1995), págs. 27-46
“Acciones jurídicas en un cabildo catedralicio: los racioneros en defensa de su posición social frente al maestro de capilla”, en Anuario Musical, 52 (1997), págs. 77-79
“Navarro, Juan”, en E. Casares Rodicio (dir. y coord.), Diccionario de la Música Española e Hispanoamericana, vol. VII, Madrid, Sociedad General de Autores y Editores, 2000, págs. 992-994.
Relation with other characters
Events and locations
