Ayuda

Francisco Caldas Pereira y Castro

Biografía

Caldas Pereira y Castro, Francisco. Tuy (Pontevedra), 1543 – Braga (Portugal), 7.IX.1597. Doctor en ambos derechos, jurista, abogado, catedrático y escritor.

Los bibliógrafos Barbosa (1753) y Nicolás Antonio (1783) lo dieron nacido en Tuy, por lo que no se explica cómo otros autores en el siglo xix, por ejemplo, A. Vidal y Díaz en 1869, escribieran que era de Braga (Portugal). Estudió Humanidades en Santiago de Compostela, y el bachillerato en Leyes en Salamanca, pasando a Coimbra, donde se licenció en ambos derechos en 1578. Ejerció de abogado en Lisboa y Braga. Fue oidor de la Chancillería de Oporto y consejero regio. El 14 de febrero de 1597 tomó posesión de la cátedra de Digesto Viejo en Coimbra y se doctoró en ambos derechos el 2 de junio. Pero el 7 de septiembre de 1597 murió en Braga, a los cincuenta y cuatro años.

Según J. F. Oganzo (1971), “una parte fundamental de la obra jurídica de Caldas versa sobre la enfiteusis, cuyas lamentables consecuencias para el pobre cultivador de la tierra no hace falta poner de relieve. Bajo el disfraz de un contrato jurídico, la masa campesina queda sometida a las exigencias del señor [...]. Caldas compartió la dramática situación del pueblo portugués, asistiéndole con todos los resortes profesionales [...] intentando crear una doctrina jurídica [...] una conciencia social que hiciese posible la redención de los humildes”.

Es difícil hacer una relación segura de sus obras por la multitud de ediciones. Su hijo Gabriel cuidó de muchas ediciones efectuadas post mórtem.

 

Obras de ~: Responsum relativum pro nobilísimo Viro Lupo Soares super Castellania meliori de Ervededo, Ulyssipone, E. Lyra, 1583; Commentarius Analyticos ad celebratissimus leg. si Curatorum habeas Cod. De in integro restitutione Minorum, Ulyssipone, A. Riberium, 1583 (Conimbricae, N. Carualho, 1616; Antuerpiae, J. Keerbergium, 1622); Syntagma universi Iuris Emphyteusiei Pars I [...] de Renovatione, Ulyssipone, E. Lyra, 1585 (Analyticus commentarius, sev relectio ad celebratissimum l., Francofurti, 1585; Commentarivs analiticvs [...], Venetiis, Iuntas, 1586; [...] Nouviter editus, Antverpiae, J. Keerbergium, 1622); Syntagma universi Iuris Emphyteutici, de Nominatione, ejusque succesione, & progressu Pars 2, Ulyssipone, A. Riberium, 1586; Syntagma universi Emphyteutici complectens, eligendi seu nominandi ad Emphyteutici potestatem tam ex contractu, quam ultima voluntate, et electiones revocatores, Pars 3, Conimbricae, G. Loureyro, 1604 (De universo iure emphyteutico, sintagma tripartitum, Francoforti, 1612, III vols.; Norimbergae, W. Endterum, 1650); Quarta pars excellentissimi tractatus Syntagma Iuris de Emphyteutici: agens de Emphyteusis extinctione [...], Conimbricae, G. Loureyro, 1605 (Syntagmatis uniuersi iuris emphyteutici pars quarta [...], Francofurti, Z. Palthenii, 1613; Norimbergae, W. Endterum, 1660); Consilia, Appendix ad Receptarum sententiarum, 1612 (Consilia seu responsa duc, unum pro [...] Joanne de Tassis, alterum pro reverendiss. Episcopo Portuensi super fructibus a pecunias perceptis [...], 1622); Solemnis et Analyticae relectio utilissimi et quotidiani Tituli de inofficioso testamento ad Institutiones Imperiales Justiniano. Appendix ad Receptarum sententiarum, 1612 (Francofurti, Z. Paltheni, 1630); Receptarum sententiarum, sive quaestionum Forensium & controversiarum civilium libri duo [...], Francofurti, Z. Paltheni, 1612 [394 + 248 + 459 fols.]; De uniuerso iure emphyteutico syntagma tripartitum [...], Francoforti, Z. Paltheni, 1612; Receptarum sententiarum, seu Quaestionum forensium et controuersiarum ciuilium libri duo [...], Francofurti, Z. Palthenii, 1612; Analyticus commentarius, sive ad Typum Instrumenti Emptionis et Venditionis tractatus, Conimbricae, N. Carualho, 1616 (Francofurti, heredum Z. Palthenii, 1618); Tractatus de Emptione et Venditione tum pragmaticis cum gymnastis ad modum utilis [...], Conimbricae, N. Carualho, 1616. Opera omnia, Lugdvni, L. Anissem, 1660; Francofortum, 1660, VI vols. (Opera omnia juridica [...], Coloniae Allobrogum, Michaelis Bousquet & Sociorum, 1745, VII vols.).

 

Bibl.: Ch. G. Jöcher, Allgemeines Gelehrten-Lexikon, vol. III, Leipzig, Gledicht, 1751, cols. 1381-1382; D. Barbosa Machado, Bibliotheca Lusitana, vol. IV, Lisboa, F. Ameno, 1758, págs. 128-130; N. Antonio, Bibliotheca Hispana Nova. Tomus Primus, Matriti, Apud Joachimum de Ibarra Typographum Regium, MDCCLXXXIII [1783], págs. 411-412; M. M. Murguía, Diccionario de Escritores Gallegos, Vigo, J. Compañel, 1862, págs. 134-135; A. Vidal y Díaz, Memoria Histórica de la Universidad de Salamanca, Salamanca, Oliva y Hermano, 1869, pág. 424; Enciclopedia Universal Ilustrada Europeo-Americana, vol. X, Madrid, Espasa Calpe, 1911, pág. 632; J. F. Ogando Vázquez, Un gallego, maestro insigne en Coimbra: Francisco de Caldas Pereira y Castro, Orense, 1971, en Boletín Auriense, separata, n.º 1 (1971); G. Díaz Díaz, Hombres y documentos de la Filosofía Española, vol. II, Madrid, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Instituto de Filosofía Luis Vives, 1983, págs. 31-32.

 

Fernando Rodríguez de la Torre

Relación con otros personajes del DBE

Biografías que citan a este personaje

Personajes citados en esta biografía